Waterstoffabriek op Chemelot in gevaar, provincie wil soepeler regels (2025)

Een van de grootste groene projecten op Chemelot, een waterstofinstallatie op basis van restafval, dreigt te mislukken. Om het project te redden, wil de provincie dat bestaande regels soepeler worden toegepast.

Het gaat om FUREC, een geplande investering van energiegigant RWE van zeker 600 miljoen euro. Het plan is om bij Buggenum huishoudelijk restafval te verwerken tot zogenoemde pellets (kleine stukjes), waarvan vervolgens waterstof wordt gemaakt in een installatie op het Chemelot-terrein in Sittard-Geleen. Onder andere ammoniakfabriek OCI wil in principe aardgas vervangen door schonere waterstof.

"Dit kansrijke initiatief dreigt te smoren nog voordat het z’n waarde voor Chemelot en voor Nederland heeft kunnen bewijzen," waarschuwt de provincie. "Er is ruimte nodig om uitzonderingen te maken op bestaande regels en richtlijnen om specifieke duurzame innovaties mogelijk te maken." De provincie wil hierover gaan praten met minister Dirk Beljaarts (PVV) van Economische Zaken, de enige Limburger in het nieuwe kabinet.

Het probleem is dat de waterstof uit de FUREC-installatie niet voldoet aan alle eisen van de Europese richtlijn voor hernieuwbare energie (RED3). Aan de productie van waterstof worden allerlei (vergunnings)eisen gesteld, waarmee de Europese Unie zijn klimaatdoelstellingen hoopt te bereiken. Waterstof kan op verschillende manieren worden geproduceerd, maar niet alle methodes voldoen aan nieuwe Brusselse regels.

De doelstellingen van Chemelot komen in gevaar. "Simpelweg omdat er onvoldoende geclassificeerde waterstof beschikbaar zal zijn. Dat moet het Rijk willen voorkomen, door voor FUREC – en voor andere soortgelijke innovaties – de ruimte te creëren die nodig is. Zo kan ook zonder extra euro’s een enorm verschil worden gemaakt." Met de laatste toevoeging bedoelt het provinciebestuur dat het afwijken van bestaande regels geen geld hoeft te kosten.

De commissie voor de milieueffectrapportage stelde eerder dit jaar al vragen bij de claim van RWE dat de geplande installatie op Chemelot echt groene waterstof produceert. De commissie adviseerde om beter te onderbouwen "in hoeverre de door FUREC geproduceerde waterstof vanuit het milieu bezien inderdaad hoogwaardiger is dan waterstofproductie met fossiele brandstoffen."

Hoe groen echt?
Het draait om de vraag: hoe groen is de FUREC-waterstof nu echt? Groene waterstof is volgens de commissie milieu-effectrapportage volledig afkomstig uit hernieuwbare energiebronnen, zoals bijvoorbeeld velden met zonnepanelen of windturbineparken. In welke mate het restafval van FUREC aan de groene eisen voldoet, vindt de mer-commissie onduidelijk.

RWE werkt momenteel aan een verbeterde versie van de milieu-effectrapportage, maar kan niet zeggen wanneer dat huiswerk klaar is. Pas daarna kan de provincie een besluit nemen over een vergunning voor de waterstofinstallatie.

Als die vergunning afwijkt van bestaande regels, dan is die vergunning mogelijk niet houdbaar bij een procedure van eventuele bezwaarmakers bij de Raad van State. Vandaar dat de provincie de minister vraagt om afwijking van de bestaande regels vooraf toe te staan.

Een woordvoerster van Chemelot zegt dat het bedrijf een uitzondering voor FUREC steunt. "Het FUREC-traject past mooi binnen de visie die Chemelot heeft; in 2050 geheel circulair." Hergebruik van afval en biomassa ziet Chemelot als een van de kansen om duurzamer te worden.

VVD-Kamerlid Silvio Erkens ziet de donkere wolken boven Chemelot ook. Hij wil van de minister weten of er in andere Europese landen vergelijkbare projecten zijn waar groene waterstof wordt geproduceerd uit huishoudelijk afval. En hoe gaan die landen dan om met de richtlijn over de bindende doelstelling voor groene waterstof, vraagt het Kerkraadse Kamerlid zich af.

RWE moet nog een definitief investeringsbesluit nemen over de bouw. Dat besluit staat formeel op de agenda voor eind dit jaar. In het meest optimistische scenario is de installatie in 2027 operationeel. Dat is dan tien jaar na het begin van het project. RWE kan bij uitvoering van het waterstofproject rekenen op een subsidie van maar liefst 108 miljoen euro uit het Innovatiefonds van de Europese Unie. Dat bedrag wil het bedrijf liever niet laten schieten.

Voor FUREC is van belang dat er ook een waterstofpijpleiding komt tussen het havengebied Rotterdam, Chemelot en het Duitse achterland. Ook hier doet zich een tegenvaller voor. De minister liet vorige week weten dat de zogenoemde Delta Rijn Corridor (DRC) op zijn vroegst in 2032 klaar is.

De RWE-woordvoerster liet eerder al weten dat het FUREC-besluit niet afhankelijk is van de vraag of DRC doorgaat, maar het zou de haalbaarheid van de plannen wel vergroten. Waterstof wordt niet opgeslagen bij FUREC en moet dus meteen kunnen worden afgevoerd naar de klanten. Binnen de hekken van Chemelot is levering natuurlijk eenvoudig te realiseren.

Chemelot reageerde geprikkeld op het uitstel van de pijpleidingen. "Het kabinet legt de lat heel hoog met de klimaatdoelstellingen van de industrie, maar is zelf niet in staat om de elementaire randvoorwaarden in te vullen."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht via WhatsApp of stuur een mail naar redactie@l1.nl!